Nhược thị: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Tổng quan bệnh Nhược thị

Bệnh nhược thị là bệnh gì?

• Hình ảnh được phản xạ từ vật sau khi đi qua giác mạc và thủy tinh thể sẽ được hội tụ tại trên võng mạc. Tại đây, tế bào cảm thụ chuyển tín hiệu ánh sáng thành các tín hiệu thần kinh và truyền lên não thông qua hệ thần kinh thị giác để tạo nên hình ảnh.
• Bệnh nhược thị mắt là bệnh chỉ tình trạng thị lực của một bên hoặc cả hai bên mắt bị giảm do não không nhận biết được những hình ảnh mà mắt bệnh nhân chuyển đến khiến não tăng cường hoạt động với chỉ một mắt. Hiện tượng này còn gọi là mắt lười.  
• Bệnh nhược thị mắt chia làm hai loại là nhược thị chức năng và nhược thị thực thể. Nhược thị chức năng là tình trạng thị lực của mắt có thể cải thiện sau một thời gian điều trị và phục hồi chức năng. Còn nhược thị thực thể là tình trạng mắt không thể phục hồi hoàn toàn trở về bình thường được.

Bệnh nhược thị ở trẻ em

Trong quá trình phát triển ở trẻ em, đường dẫn truyền thị giác từ mắt đến não dần hình thành và hoàn thiện. Trong giai đoạn này bất kỳ nguyên nhân nào làm cản trở việc phát triển thị giác của hai mắt hoặc có sự tương tác bất thường giữa hai mắt dẫn đến việc hoàn thiện đường dẫn truyền thị giác bị gián đoạn đều có thể gây nhược thị. Tỷ lệ nhược thị gặp ở trẻ em dưới 6 tuổi chiếm khoảng 3%. Sau 7 tuổi, não bộ và thần kinh thị giác đã ổn định, nên mọi điều trị sau thời gian này thường kém hiệu quả. Do đó cần phải để ý phát hiện sớm trẻ bị nhược thị để có biện pháp can thiệp kịp thời tránh biến chứng nặng nề.

Bệnh nhược thị ở người lớn

Nhược thị ở người lớn có thể được phát triển từ những vấn đề khác của mắt như các tật khúc xạ của mắt: cận thị, loạn thị, viễn thị hoặc các bệnh khác như đục thủy tinh thể, loạn dưỡng võng mạc. Do đó để chẩn đoán nhược thị ở người lớn thì cần phải tìm nguyên nhân gây ra tình trạng nhược thị. Từ đó điều trị căn nguyên mới có thể hy vọng cải thiện thị lực của mắt.

Triệu chứng bệnh Nhược thị

Những dấu hiệu thường gặp trong bệnh nhược thị:

• Mắt lác: Là hiện tượng hai mắt hướng về hai hướng khác nhau.
• Các bất thường khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị.
• Đục các thành phần trong suốt của mắt như thủy tinh thể làm thị lực mắt không phát triển được.
• Các biểu hiện khác như nheo mắt, mỏi mắt hay nghẹo cổ khi nhìn không rõ.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Nhược thị

Nhược thị chẩn đoán bằng kiểm tra từng mắt một cách kỹ càng và toàn diện. Các bác sĩ sẽ tiến hành các kiểm tra để chẩn đoán như:

• Kiểm tra thị lực bằng đo thị lực.
• Kiểm tra khúc xạ.
• Xác định trạng thái của hệ thống vận động mắt.
• Xác định định vị.

Đối với trẻ em cần được khám và kiểm tra thường xuyên để có biện pháp điều trị kịp thời vì bệnh thường biểu hiện một bên mắt nên trẻ nhỏ và cha mẹ khó nhận biết nếu không chú ý.

Các biện pháp điều trị bệnh Nhược thị

• Điều trị theo nguyên nhân: Cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh như đục thủy tinh thể, cận thị, viễn thị … sau đó lên phác đồ điều trị đồng thời phối hợp giữa gia đình và bác sĩ để điều trị đạt kết quả. Ví dụ: Nếu bị nhược thị do tật khúc xạ ở mắt thì có thể mang kính để điều chỉnh, sau đó tập phục hồi chức năng để cải thiện thị lực của mắt. Còn trong trường hợp nhược thị do đục thủy tinh thể thì có thể phẫu thuật Phaco thay thủy tinh thể nhân tạo.
• Điều trị theo phương pháp tập luyện: Ở trẻ em, nhược thị đa phần là do thần kinh. Do đó việc tập luyện nhằm kích thích phục hồi dẫn truyền của thần kinh thị giác từ đó cải thiện thị lực. Dùng miếng dán để dán lên mắt khỏe mạnh nhằm kích thích thị lực của mắt yếu hơn và giúp các bộ phận não tham gia vào quá trình hoàn thiện quá trình phát triển thị lực. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể dùng thuốc Atropine lên mắt khỏe để mắt khỏe nhìn mờ đi thay tác dụng như dùng miếng dán.

Nguồn: Vinmec