1. Vị trí của Ống sinh tinh
Ống sinh tinh là một phần của cơ quan sinh dục nam, nằm trong các tiểu thùy của tinh hoàn, mỗi tiểu thùy gồm từ hai đến bốn ống sinh tinh cuộn lại với nhau. Mỗi tinh hoàn được tạo thành từ 200-300 tiểu thùy, do đó mỗi tinh hoàn thường có từ 400-600 ống sinh tinh.
2. Cấu tạo của Ống sinh tinh
Cấu tạo ống sinh tinh: Một ống sinh tinh dài từ 30 đến 80cm, đường kính từ 150 đến 200 µm. Ống sinh tinh được bao bọc bởi màng bao xơ chun và màng đáy, bên trong là lớp biểu mô sinh tinh dày 5-8 hàng tế bào biểu mô lát tầng. Lớp biểu mô sinh tinh được tạo thành bởi hai loại tế bào là tế bào Sertoli và tế bào sinh tinh.
- Màng đáy: giúp phân cách lớp biểu mô của ống sinh tinh với tổ chức liên kết lỏng lẻo ở giữa các ống sinh tinh. Màng đáy được tạo thành bởi các tổ chức xơ và tế bào cơ.
- Tế bào Sertoli: được phát hiện bởi nhà khoa học người Ý Enrinco Sertoli năm 1865. Tế bào Sertoli nằm giữa các tế bào sinh tinh, trải dài từ màn đáy đến sát lòng ống dẫn tinh, không phân chia và chỉ có một loại tế bào. Quan sát dưới kính hiển vi theery tế bào Sertoli có hình tháp, nhân hình trứng, bào tương chứa nhiều ti lạp thể lyzosom, thể Golgi phát triển mạnh, có các ống siêu vi, lưới nội bào không hạt và tinh thể Charcott-Bottcher. Bào tương tế bào Sertoli sáng màu và ít chất nhiễm sắc. Mặt bên của màng tế bào có những chỗ lõm vào bào tương giúp tạo khoảng trống chứa các tế bào dòng tinh ở các giai đoạn biệt hóa.
- Các tế bào sinh tinh gồm 3 loại là tinh nguyên bào, tinh bào và tiền tinh trùng. Các tế bào sinh tinh luôn phân chia, mỗi một thời điểm đều gồm có nhiều loại tế bào ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Các tế bào sinh tinh phân bố ở các vị trí khác nhau, các tế bào non nằm gần màng đáy còn các tế bào trưởng thành thì nằm lòng ống sinh tinh.
Tinh nguyên bào có kích thước nhỏ, đường kính từ 9-15 µm, nằm xen kẽ giữa màng đáy và tế bào Sertoli, mang bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội. Tinh nguyên bào sẽ biệt hóa tạo thành tinh bào, tinh bào giảm phân tạo ra tiền tinh trùng. Tiền tinh trùng có kích thước 7-8 µm, đơn nhân, bào tương chứa nhiều bào quan, nhân sáng, xếp nhiều hàng gần lòng ống sinh tinh. Tiền tinh trùng màng nhiễm sắc thể đơn bội, kiểu gen nhiễm sắc thể giới tính có thể X hoặc Y.
3. Chức năng của Ống sinh tinh
Chức năng ống sinh tinh là tạo ra tinh trùng.
- Quá trình sinh tinh trùng là quá trình phát triển, biệt hóa của các tinh nguyên bào từ lưỡng bội (2n) thành tế bào tinh trùng đơn bội (1n) để thực hiện chức năng sinh sản. Quá trình sinh tinh gồm 3 giai đoạn là giai đoạn sinh tinh bào, giai đoạn tiền tinh trùng và giai đoạn tạo tinh trùng
- Trong quá trình sinh tinh, tế bào Sertoli có vai trò vô cùng quan trọng, giúp tạo nên khung chống đỡ và bảo vệ các tế bào dòng tinh. Chức năng chính của tế bào Sertoli là nuôi dưỡng, hỗ trợ các tế bào dòng tinh biệt hóa trong quá trình biệt hóa thành tinh trùng. Bằng các lyzosom của mình, tế bào Sertoli giúp thực bào, loại bỏ phần bào tương còn lại của các tế bào dòng tinh trong quá trình biệt hóa. Tế bào Sertoli còn tạo ra dịch tiết đổ vào lòng ống sinh tinh, giúp cho tinh trùng di chuyển vào ống dẫn tinh được thuận lợi. Một số chất do tế bào Sertoli tiết ra như anti mullerian hormone, glial cell line-derived neurotrophic factor, ERM transcription factor, androgen binding protein, inhibin và activins giúp điều hòa quá trình sinh tinh.
Nguồn: Vinmec