Những người có chế độ ăn thiếu canxi thường gặp phải chứng hạ canxi máu, cơ thể giảm khả năng hấp thụ canxi bởi thiếu vitamin D, bị cắt đoạn ruột… hoặc mắc các rối loạn nội tiết như tăng tiết calcitonin trong ung thư tuyến giáp, suy tuyến cận giáp trạng… Lúc đó chúng ta phải điều trị hạ canxi máu như thế nào, hãy cùng tham khảo bài viết sau đây.
Ngoài tìm hiểu cách trị hạ canxi máu thì chúng ta cũng nên tìm hiểu nguyên nhân và cách phòng tránh từ sớm. Thay vì để bệnh xảy ra rồi mới lo chữa trị.
Hạ canxi máu là gì?
Trước khi tìm hiểu hạ canxi máu là gì thì chúng ta nên biết về tầm quan trọng của canxi. Khoáng chất canxi có vai trò vô cùng quan trọng, được cơ thể dùng để xây dựng xương, răng chắc khỏe. Canxi cũng rất cần thiết cho tim mạch và các cơ bắp để chúng vận hành trơn tru. Khi không nhận đủ canxi, chúng ta sẽ có nhiều nguy cơ mắc các chứng rối loạn như là loãng xương, thiếu – nhuyễn xương… hơn.
Trẻ em không bổ sung đủ canxi có thể khi trưởng thành không phát triển hết được chiều cao tiềm năng. Do đó phụ huynh nên lưu ý bổ sung lượng canxi được khuyến cáo mỗi ngày qua thực phẩm trong chế độ ăn uống, chất bổ sung hoặc vitamin. Tránh tình trạng không biết nên điều trị hạ canxi máu như thế nào nếu chẳng may gặp phải.
Hạ canxi máu, hay hạ canxi đường huyết, là tình trạng nồng độ canxi máu có giá trị thấp hơn giới hạn bình thường. Hay chính xác hơn thì hạ canxi máu được định nghĩa khi nồng độ canxi huyết thanh toàn phần bé hơn 8.8 mg/dl (2.2 mmol/l) trong điều kiện protein huyết tương bình thường, hay nồng độ canxi ion hóa dưới 4.7 mg/dl (1.17mmol/l).
Chứng bệnh này gây ra các triệu chứng vô cùng khó chịu ở trẻ em và người lớn. Ở trẻ nhỏ là tình trạng còi xương, chậm phát triển chiều cao, hay khóc đêm, vã mồ hôi trộm… Còn người lớn thì có thể gây ra loãng xương, thoái hóa cột sống…
Hạ canxi máu là do đâu?
Ở mọi lứa tuổi, việc bổ sung lượng canxi thích hợp là rất quan trọng. Khẩu phần ăn chứa canxi hằng ngày cho trẻ em và thanh thiếu niên được khuyến cáo là như nhau với cả 2 giới. Viện Y tế Quốc gia Hoa Kì (NIH) đã công bố lượng canxi cần bổ sung mỗi ngày là như sau:
| Độ tuổi | Khuyến cáo canxi cần bổ sung mỗi ngày (RDA) |
| 9 – 18 tuổi | 1,3 g |
| 4 – 8 tuổi | 1 g |
| 1 – 3 tuổi | 0,7 g |
| 7 – 12 tháng | 0,26 g |
| 0 – 6 tháng | 0,2 g |
Không cung cấp đủ canxi: Những đối tượng có nhu cầu canxi cao là trẻ nhỏ trong giai đoạn phát triển nhanh, sản phụ hay phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. Nếu không được bổ sung canxi đầy đủ lúc này thì có thể xảy ra tình trạng hạ canxi máu.
Mắc suy tuyến cận giáp: Hormone PTH giảm gây hạ canxi, tăng phốt pho máu, có thể xảy ra triệu chứng mạn tính của hạ canxi máu.
Thiếu vitamin D: Không cung cấp đủ vitamin D hoặc ruột kém hấp thu có thể là nguyên nhân của hạ canxi máu. Một số thuốc như phenobarbital, rifampicin… gây nên tác dụng phụ hoặc ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có thể làm rối loạn chuyển hóa vitamin D. Hệ quả cuối cùng là chúng ta phải tìm cách trị hạ canxi máu xảy đến.
Thiếu Magnesi: Nồng độ Magnesi trong máu giảm có thể do ruột kém hấp thu, nghiện rượu… Tình trạng này có liên quan với sự thiếu PTH tương đối và dẫn tới những triệu chứng của hạ canxi máu.
Bệnh lý ở thận: Hội chứng Fanconi, chứng nhiễm toan ống lượn xa là những bất thường trong ống thận, có thể là nguyên nhân gây mất canxi qua thận hay giảm chuyển hóa Vitamin D. Ngoài ra hạ canxi máu cũng có thể do nguyên nhân suy thận.
Viêm tụy cấp: Tổ chức tụy bị viêm giải phóng nhiều sản phẩm phân hủy mỡ, tạo chelate với canxi, dẫn tới giảm nồng độ canxi trong máu.
Hạ protein máu: Gây giảm lượng canxi gắn với protein, tuy nhiên lượng canxi ion hóa không đổi nên sẽ không biểu hiện triệu chứng hạ canxi máu lâm sàng.
Các nguyên nhân khác có thể là do: thuốc, nhiễm trùng huyết, tăng tiết calcitonin, tăng phản ứng tạo chelat trong lòng mạch… Phải lưu ý để đề phòng một khi chẳng may mắc phải, chúng ta nên tìm cách điều trị hạ canxi máu ngay từ hôm nay.
Điều trị hạ canxi máu như thế nào?
Để xử trí hạ calci máu, nhất là hạ canxi máu không có triệu chứng biểu hiện có thể tự phục hồi mà không cần chữa bệnh. Các y bác sĩ sẽ quyết định điều trị khi có chẩn đoán hạ canxi máu. Điều trị hạ canxi máu cụ thể như sau đây:
- Bổ sung canxi thông qua đường tĩnh mạch, sẽ được chỉ định với trường hợp hạ canxi máu thấp. Đường tĩnh mạch sẽ giúp chúng ta khôi phục và bổ sung được lượng canxi thiếu hụt trong cơ thể nhanh chóng.
- Bổ sung thông qua đường uống canxi.
- Đội ngũ y tế theo dõi, giám sát.
- Xử trí hạ calci máu phải bắt đầu từ bệnh nền đối với trường hợp do bệnh nguyên trước đó.
Cuối cùng, lúc nào phòng bệnh cũng hơn chữa bệnh, thay vì lo toan điều trị hạ canxi máu thì chúng ta nên chuẩn bị một chế độ dinh dưỡng đủ canxi từ hôm nay. Ngoài thực đơn gồm các thực phẩm giàu canxi thì bạn cũng đừng quên tắm nắng buổi sáng để chuyển hóa vitamin D. Đồng thời hạn chế bia rượu, cà phê, muối do chúng làm giảm khả năng hấp thu canxi trong cơ thể.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
