Mãn dục nam: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Tổng quan bệnh Mãn dục nam

Mãn dục là gì?

Mãn dục là một quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể con người theo thời gian, khi tuổi cao, các cơ quan trong cơ thể sẽ bị lão hóa trong đó có cơ quan sinh dục.

Mãn dục nam là một bệnh lý của nam giới, xảy ra khi nồng độ testosterone trong máu giảm dưới mức bình thường (dưới 10 – 35 nanomol/lít), dẫn tới suy giảm khả năng hoạt động tình dục, rối loạn cương dương, suy giảm sinh tinh và dưỡng tinh cũng như sức khỏe thể chất, tinh thần của nam giới.

Nồng độ testosterone ở nam giới đạt mức cao nhất trong độ tuổi 20, sau 30 hoặc 40 tuổi, nồng độ hormone này có xu hướng giảm khoảng 1% mỗi năm, đến khi 70 tuổi, nồng độ testosterone có thể chỉ khoảng 50% so với lúc ban đầu.

Testosterone ở nam giới được sản xuất chủ yếu ở các tế bào Leydig của tinh hoàn (chiếm khoảng 96%), một lượng nhỏ từ các tuyến thượng thận (chiếm khoảng 4%).

Testosterone là nội tiết tố quan trọng đối với nam giới, tham gia hầu hết mọi chức năng sinh lý của nam giới, từ hệ thống sinh sản và tình dục đến khối cơ và mật độ xương:

• Hình thành bộ phận sinh dục nam, hoàn thiện phát triển các thuộc tính nam như giọng nói trầm hơn, kích thích mọc râu và lông trên cơ thể, thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp và hình thành cảm giác “ham muốn tình dục”.
• Kích thích sự phát triển và hoàn thiện cấu trúc cũng như chức năng sinh lý của tinh hoàn, dương vật và lông mu, kích thích tinh hoàn sản xuất tinh trùng.
• Là yếu tố ảnh hưởng đến đặc điểm tính cách của nam giới.
• Tăng dẫn truyền thần kinh, kích thích sự tăng trưởng mô.
• Tương tác với các thụ thể trong gen, dẫn đến sự tổng hợp protein; giúp nam giới tiêu thụ chất béo hiệu quả hơn tránh tình trạng tăng mỡ thừa trong cơ thể.
• Giúp tăng mật độ xương và có vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào hồng cầu từ tủy xương.  

Nguyên nhân bệnh Mãn dục nam

• Do tuổi tác: Tuổi càng cao, sự ham muốn tình dục ở nam giới càng giảm, tần suất giao hợp giảm, thời gian giao hợp giảm, nguy cơ mắc rối loạn cương dương cao.
• Tinh hoàn: Tuổi càng lớn, tinh hoàn nam giới càng nhỏ do sự tăng xơ hóa và thoái hóa ở tinh hoàn, giảm lưu lượng máu đến tinh hoàn gây ra tình trạng thiếu oxy ở các mô.
• Giảm cân bằng nội tiết: Khi còn trẻ, tần suất giao hợp quá nhiều, hoang phí tình dục, hưởng thụ tình dục gấp, thời gian giao hợp kéo dài kể cả thủ dâm làm nội tiết tố Testosterone suy giảm.
• Một số bệnh lý liên quan đến Mãn dục: bệnh chuyển hóa, bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh rối loạn cương, bệnh phì đại tiền liệt tuyến, suy giảm trí nhớ.

Ngoài ra di truyền, nếp sống sinh hoạt, dinh dưỡng, nhiễm độc, stress tinh thần, chấn thương, dùng các thuốc corticoid quá nhiều.

Triệu chứng bệnh Mãn dục nam

Triệu chứng mãn dục ở nam  thường bao gồm:

• Triệu chứng tình dục: Giảm ham muốn tình dục, giảm số lượng tinh trùng và rối loạn cương dương.
• Triệu chứng toàn thân:
  • Cơ thể mệt mỏi, giảm độ tập trung, hay quên, tính tình hay thay đổi thất thường, dễ cáu gắt, thích cô độc, hay tủi thân.
  • Béo phì, bụng to ra, ngực vú xệ xuống, lượng mỡ trong cơ thể tăng.
  • Khối lượng cơ giảm, mông teo tóp, cơ bắp nhẽo không còn săn chắc và sức bền của cơ kém.
  • Đau xương khớp, tăng nguy cơ gãy xương, tăng tình trạng  loãng xương và thoái hóa xương.
  • Tim mạch rối loạn, xuất hiện các bệnh lý mạch vành, cao huyết áp.
  • Tóc bạc, da nhăn nheo do mất tính đàn hồi, xuất hiện các đốm đồi mồi ở da.
  • Rối loạn giấc ngủ, thường dễ buồn ngủ vào buổi tối nhưng đêm lại mất ngủ, ngủ ngáy, ngủ mơ, ngủ không sâu.
  • Mất sự nhạy cảm các phản xạ,
  • Rối loạn tạo máu, xảy ra tình trạng thiếu máu, hồng cầu giảm, niêm mạc nhợt.

Đối tượng nguy cơ bệnh Mãn dục nam

Mãn dục nam xảy ra ở tuổi nào là câu hỏi rất được quan tâm của các quý ông ngày nay.

Mãn dục ở nam xảy ra chủ yếu ở những bệnh nhân có tuổi tác ngày càng lớn, nó bắt đầu từ tuổi 40 và thể hiện rõ dần từ tuổi  50 đến 60 trở lên.

Bệnh nhân mắc kèm theo các bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa, suy giảm chức năng gan, suy giảm chức năng thận, thì bệnh mãn dục nam tiến triển càng nhanh và nặng.

Phòng ngừa bệnh Mãn dục nam

Mãn dục là một quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể nên không thể phòng tránh được. Tuy nhiên, để không bị mãn dục sớm ở nam giới có thể làm chậm lại quá trình mãn dục này hoặc can thiệp để tình trạng suy giảm khả năng sinh dục không quá nặng nề.

Tạo tâm lý, tinh thần luôn thoải mái, tránh tình trạng stress kéo dài xảy ra.

Hình thành lối sống quan hệ tình dục lành mạnh, không lạm dụng thủ dâm quá mức.

Tập thể dục thường xuyên, ăn uống điều độ, bổ sung các đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể, ăn nhiều rau xanh,…

Tránh sử dụng các chất kích thích và độc hại như rượu, bia, thuốc lá, ma túy,…

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Mãn dục nam

Để chẩn đoán mãn dục ở nam  có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Dựa vào dấu hiệu lâm sàng của bệnh: Bệnh nhân chỉ cần có Một yếu tố chính về tình dục và Hai triệu chứng toàn thân (Một chính, Hai phụ) đã nêu trong phần triệu chứng thì được chẩn đoán là mãn dục ở nam giới.
• Dựa vào xét nghiệm nội tiết tố hướng sinh dục nam: Chìa khóa vàng để chẩn đoán Mãn dục nam giới là xét nghiệm  lượng testosterone trong máu hạ thấp dưới mức bình thường (bình thường: 10 – 35 nanomol / lít).

Các biện pháp điều trị bệnh Mãn dục nam

Cần phải bổ sung vào cơ thể nam giới một lượng Testosterone cần thiết và vừa đủ:

• Bổ sung Testosterone dưới dạng tiêm, uống, bôi gel ngoài da như Nebido, Androgel, Testosterone undecanoate, Provironum, Andriol…
• Liệu trình điều trị này kéo dài 3 tháng. Sau mỗi tháng phải kiểm tra lượng Testosterone để đánh giá hiệu quả điều trị.
• Nếu bệnh nhân dùng không đúng liều, thì có thể giảm chất lượng tinh trùng, tăng u phì đại tiền liệt tuyến vì thuốc luôn là con dao 2 lưỡi.

Sử dụng các loại thuốc thảo mộc, trên thị trường, có nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng có tác dụng bổ trợ cho quá trình điều trị như Sâm Alipas,…

Theo y học cổ truyền, Thang thuốc đông y gia truyền mà chủ yếu là các vị thảo dược: Dâm dương hoắc, Nhục thung dung, Hoàng kỳ… được tập hợp thành các thang thuốc nổi tiếng như Minh mạng thang, Cửu tử hồi xuân, Rượu tắc kè, Rượu cá ngựa, Rượu ngọc hoàn dê… cũng dùng để điều trị mãn dục ở nam.

Tâm lý liệu pháp đối với người cao tuổi cũng là một phương pháp điều trị đóng vai trò quan trọng.

Nguồn: Vinmec