Cách mà virus corona chủng mới chiếm mô phổi

Dịch Covid-19 vẫn đang là mối quan tâm tối ưu của nhiều người trong những ngày gần đây, khi mà tình trạng bệnh lại một lần nữa bùng phát ở nhiều quốc gia. Mục tiêu mà virus corona chủng mới rất thích tấn công chính là những tế bào mô phổi. Nhưng trước khi đi được đến phổi thì chúng cần vượt qua hàng rào hệ hô hấp bảo vệ.

WHO đã tuyên bố sự bùng phát của virus corona chủng mới chính là tình trạng toàn cầu. Bệnh có nguy cơ lây nhiễm từ khi triệu chứng vẫn còn nhẹ hay thậm chí là cả những người chẳng hề có triệu chứng (dấu hiệu mắc bệnh). Cũng có nghĩa là những người này có nguy cơ truyền virus trước khi phát hiện hoặc không phát hiện được bệnh.

Khi chìa khóa gặp ổ khóa

Chủng virus corona có thể gây nên nhiều bệnh lý nhiễm trùng khác nhau, trong quá khứ là 2 đợt dịch lớn SARS và MERS. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi loại virus này vào trong cơ thể chúng ta thì sẽ gắn với một thụ thể đặc hiệu có trong đường hô hấp. Cơ chế này giống như việc chìa khóa và ổ gặp nhau.

Nhờ đó mà virus có thể chui thẳng vào trong tế bào, làm tế bào chủ phải tạo nhiều bản sao virus mới. Cuối cùng là gây nên bệnh ở đường hô hấp, nhẹ thì bệnh nhân sốt, sổ mũi, hắt hơi, ho; còn nặng thì mắc viêm phổi. Chúng ta cũng nên phân biệt Covid-19 với influenza.

Bởi influenza là một loại siêu vi gây nên cúm mùa, khác với virus corona chủng mới. Thường sau khi nhiễm phải influenza thì bệnh nhân sẽ có triệu chứng sổ mũi, sốt, ho và có nhiều trường hợp viêm phổi sau đó nữa. Nhưng trường hợp viêm phổi này chỉ là một nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn mà thôi.

Khi mà influenza làm cơ chế bảo vệ thông thường của phổi yếu đi, khiến các vi khuẩn khác ăn theo đó mà tràn vào và nhân rộng. Trong khi đó viêm đường hô hấp cấp thì gây nên bởi chủng virus corona mới.

Virus corona có thể nhờ vào thụ thể đặc hiệu có trong đường hô hấp để chui vào tế bào

Cách mà virus corona chủng mới chiếm mô phổi

Virus corona rất thích tấn công vào mục tiêu chính là những tế bào ở phổi. Tuy nhiên trước khi đến đó thì chúng phải vượt qua được hàng rào bảo vệ hệ hô hấp. Lớp dịch nhầy (mucus) và sự chuyển động của hệ thống lông mao (cilia), ở trên bề mặt các biểu mô lát mặt trong đường dẫn khí, giúp bảo vệ cơ thể, chúng sẽ bám dính các hạt bụi, vi khuẩn, virus… và đẩy ra khỏi hệ hô hấp.  

Hàng rào của đường dẫn khí để bảo vệ cơ thể theo cơ chế nêu trên tuy mang tính chất cơ học nhưng lại có vai trò vô cùng quan trọng. Lớp dịch nhầy mucus giúp bảo vệ lá phổi, trong khi đó hệ thống lông mao cilia lại có nhiệm vụ tuần tra, rà soát để tìm virus và tống khứ nó đi. Nếu virus corona muốn tấn công phổi thì chúng cần phải xâm nhiễm và tiêu diệt được đội quân cilia này.

Sau khi các virus corona chủng mới đã tiêu diệt được đội quân cilia, thì chúng mới dùng “cửa” được gọi là thụ thể ACE2 để vào xâm nhiễm các tế bào mô phổi. Siêu vi chỉ nhờ vào việc gắn vào thụ thể đặc hiệu mà xâm nhiễm tế bào ký chủ. Hơn nữa loại virus này còn có một ái lực vô cùng đặc biệt với thụ thể ACE2 có ở tế bào mô phổi.

Ở trong tế bào ký chủ, virus sẽ tìm cách nhân lên thành nhiều tế bào mới. Cuối cùng những virus trưởng thành sẽ được phóng thích khỏi tế bào bị nhiễm rồi xâm nhập đến những tế bào khác trong cơ thể. Sau khi nhân bản xong thì chính loại virus này lại là nguyên nhân gây tổn thương tế bào ký chủ trong mô phổi. Không những thế chúng còn có nguy cơ tác hại ngoài phổi. Chẳng hạn nghiên cứu trước đây trong dịch MERS cho thấy 90% bệnh nhân mắc các triệu chứng khác như tăng men gan, suy tim, tổn thương ở thận…

WHO dự đoán sẽ có vaccine phòng Covid-19 trong 18 tháng tới

Hoặc có cả trường hợp hệ miễn dịch trong cơ thể chúng ta chống lại và không những gây hại nó, còn làm hại đến cả tế bào ký chủ mà nó xâm nhiễm. Hậu quả mang đến có thể là triệu chứng nhẹ như cảm cúm bình thường là sốt, ho, khó thở hay nặng hơn là bệnh nhân sẽ mắc viêm phổi gây nguy hiểm.

Virus corona tuy không phải là vi khuẩn mới nhưng chúng có khả năng biến thành các chủng mới và gây dịch khắp toàn cầu. Bên cạnh đó thông tin về siêu vi khuẩn này trong giới hoa học vẫn còn nhiều hạn chế. Hiện nay Covid-19 chưa có vaccine hay phương pháp điều trị cụ thể, thế nên biện pháp tốt nhất là mỗi người nên có ý thức tự phòng bệnh.

Tuy nhiên, tin mừng là vừa qua các quan chức y tế của Mỹ cũng nói rằng hiện tại một số phòng thí nghiệm ở quốc gia này đã phát triển vaccine. Dự kiến chúng sẽ được tiến hành thử nghiệm trên người trong vòng 2 tháng tới. Đồng thời có thể đưa ra sử dụng trong khoảng từ 6 tháng đến 1 năm nữa.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.