Đo đa ký hô hấp

1. Tổng quan về Đo đa ký hô hấp

• Tên khoa học: Đo đa ký hô hấp
• Mô tả sơ bộ kỹ thuật:

Kết quả đo chức năng hô hấp được thể hiện bằng số cụ thể và bằng phần trăm so với giá trị của một người bình thường. Các trị số đo được của chức năng hô hấp sau đó được biểu diễn dưới dạng một đường cong trong đó một trục thể hiện các số đo về lưu lượng khí lưu thông, còn trục còn lại thể hiện các số đo của các thể tích khí có trong phổi, do vậy đường cong này còn được gọi là đường cong lưu lượng thể tích.

Kỹ thuật này dùng để chẩn đoán bệnh gì?

• Viêm đường hô hấp dưới
• Viêm đường hô hấp trên

2. Đối tượng chỉ định và chống chỉ định

Chỉ định:

• Chẩn đoán các bệnh lý hô hấp, khi có các triệu chứng lâm sàng và kết quả xét nghiệm khác bất thường
• Theo dõi, lượng giá, đáp ứng điều trị, diễn tiến bệnh như  hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh phổi hạn chế.

Tầm soát bệnh trên đối tượng có nguy cơ cao:

• Người hút thuốc lá
• Người làm việc nơi có khói và hóa chất độc hại
• Lượng giá sức khỏe trước khi luyện tập

Chống chỉ định:

• Nhiễm trùng đường hô hấp cấp
• Ho ra máu không rõ nguyên nhân
• Phình động mạch chủ ngực, chủ bụng
• Vừa mới qua đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen dưới 6 tuần
• Nhồi máu cơ tim, phẫu thuật mắt,bụng, ngực dưới 3-6 tháng
• Đau ngực không rõ chẩn đoán
• Đau thắt ngực không ổn định trong 24 giờ
• Lao phổi tiến triển

3. Ưu điểm và nhược điểm của kỹ thuật – Đo đa ký hô hấp

Ưu điểm:

• Đo chức năng hô hấp cho ta biết thông tin chính xác về lưu lượng không khí lưu thông trong phế quản và phổi, đồng thời cho phép đánh giá mức độ tắc nghẽn phế quản và mức độ trầm trọng của giãn phế nang.
• Đo chức năng hô hấp là thăm dò khá đơn giản và không gây đau cho bệnh nhân, hầu như không gây khó chịu hay tai biến.
• Trên 95% kết quả đọc chính xác
• 98% bệnh nhân không phải đo lại lần 2

4. Quy trình thực hiện – Đo đa ký hô hấp

1. Chuẩn bị trước khi đo chức năng hô hấp

• Mặc quần áo rộng rãi
• Không  hút thuốc 1 giờ trước khi đo
• Không uống rượu 4 giờ trước khi đo
• Không  vận động  nặng 30 phút trước khi đo
• Không ăn no trong vòng 2 giờ trước khi đo  
• Đối với trường hợp đo hô hấp ký để chẩn đoán bệnh lần đầu tiên: Không sử dụng thuốc giãn phế  quản trước khi đo: 6 giờ nếu là loại tác dụng ngắn; 12 giờ nếu là loại tác dụng kéo dài; 24 giờ nếu là loại uống như theophyllin.

2. Các bước tiến hành

         Thông thường bệnh nhân được yêu cầu làm 2 động tác chính:

• Động tác thứ nhất: hít vào thở ra bình thường, sau đó được yêu cầu hít vào sâu thật hết sức, rồi thở ra thật hết sức.
• Động tác thứ hai: hít vào thở ra bình thường, rồi sau đó được yêu cầu hít vào thật hết sức và thổi ra thật nhanh, thật mạnh, hết sức có thể, và tiếp tục thở ra cho đến khi ít nhất 6 giây.

Lưu ý:

      Trong khi thực hiện bất cứ động tác nào cũng phải làm liên tục, không được dừng. Việc dừng đột ngột, hoặc thực hiện không chính xác những gì mà kỹ thuật viên đo chức năng hô hấp yêu cầu sẽ gây sai lệch kết quả đo chức năng hô hấp, và do vậy dẫn đến nhận định sai kết quả thực mà chức năng thông khí phổi của người bệnh hiện có, từ đó có thể dẫn đến chẩn đoán và điều trị không phù hợp.  

Biểu hiện bình thường sau thực hiện kỹ thuật

Nếu bệnh nhân hút thuốc lá mà kết quả đo chức năng hô hấp bình thường, điều đó không có nghĩa là người bệnh không có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

5. Khi nào thì những biểu hiện sau thực hiện kỹ thuật là bất thường và cần tái khám ngay?

Nếu bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tiến triển thì FEV1 (thể tích thở ra tối đa trong giây đầu tiên) sẽ giảm dần. Khi FEV1 đo được dưới 40% trị số bình thường thì phổi của bệnh nhân không còn khả năng duy trì chức năng bình thường của nó và lượng oxy trong máu sẽ giảm sút. Thiếu oxy sẽ được phát hiện và đánh giá bằng một xét nghiệm gọi là khí máu.

Những điều cần lưu ý khi thực hiện kỹ thuật này

• Không được uống rượu, ăn nhiều hoặc thể thao nặng trong vài giờ trước khi thử nghiệm.
• Không nên hút thuốc trong vòng 24 giờ trước khi thử nghiệm.

Nguồn: Vinmec