Rối loạn nội tiết tố là tình trạng không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh con mà còn tác động không nhỏ đến chất lượng cuộc sống tâm sinh lý của cả người nam và nữ.
Do đó, việc làm các xét nghiệm nội tiết tố định kỳ để kiểm tra và theo dõi là cần thiết. Vậy cụ thể có những loại xét nghiệm về nội tiết cho nam và nữ nào, khi nào nên thực hiện?
Xét nghiệm nội tiết tố nữ
Thực chất, rối loạn nội tiết tố nữ không phải là tình trạng gì quá hiếm gặp. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như bệnh lý tuyến giáp (cường giáp, suy giáp), suy tuyến thượng thận, suy tuyến yên, hội chứng Cushing, hội chứng buồng trứng đa nang hoặc có thể bắt gặp rối loạn nội tiết tố nữ ở những phụ nữ mất ngủ, stress kéo dài,…
Kết quả xét nghiệm nội tiết tố sẽ là cơ sở để bác sĩ đánh giá hoạt động chức năng của buồng trứng cũng như khả năng dự trữ noãn. Không chỉ vậy, một số trường hợp xét nghiệm cũng được tiến hành với mục đích theo dõi thời gian rụng trứng và sự phát triển của nang noãn. Đặc biệt phải kể đến khả năng đánh giá nồng độ hormone sinh sản và nguy cơ gây vô sinh của các xét nghiệm nội tiết nữ.
Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng và chỉ định làm một số xét nghiệm, bao gồm cả xét nghiệm nội tiết tố, nhằm giúp phát hiện các tình trạng bệnh kể trên.
Xét nghiệm nội tiết tố nam
Thường mọi người hay nghe nhắc đến xét nghiệm nội tiết tố nữ nhiều hơn nhưng không có nghĩa là không có các xét nghiệm về nội tiết dành cho nam giới. Hệ nội tiết sinh dục nam bao gồm 4 chất chủ đạo là LH, FSH, Androgen và Testosterone.
Đây đều là những hormone đóng vai trò quan trọng giúp đảm bảo quá trình sinh tinh diễn ra bình thường. Do đó, quá trình sinh tinh sẽ có thể gặp phải rối loạn nếu nồng độ các hormone này tăng giảm bất thường.
Sự tăng, giảm bất thường các nội tiết tố này cảnh báo nguy cơ rối loạn sinh tinh, thụ thai kém. Vì thế, xét nghiệm nội tiết nam dựa trên các chỉ số nội tiết tố để đánh giá chính xác sức khỏe nam giới.
Xét nghiệm nội tiết tố bao gồm các xét nghiệm nào?
Xét nghiệm nội tiết được thực hiện nhằm biết được tình trạng hoạt động của buồng trứng cũng như khả năng dự trữ noãn. Ngoài ra, xét nghiệm nội tiết còn được dùng để theo dõi sự phát triển nang noãn và có rụng trứng, đặc biệt biết được mức độ hormon sinh sản, nguy cơ vô sinh gây ra do sự can thiệp trong quá trình rụng trứng hoặc dự trữ buồng trứng không phù hợp.
Xét nghiệm nội tiết tố bao gồm các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm prolactin: đây là một hormon cần thiết cho việc duy trì khả năng sinh sản ở phụ nữ. Nó ức chế hormon sinh sản, cụ thể là hormon kích thích nang (FSH) và hormone bài tiết gonadotropin (GnRH). Các hormone này cần để kích hoạt sự rụng trứng, cho phép trứng phát triển và trưởng thành. Nếu hàm lượng prolactin cao sẽ ảnh hưởng đến rụng trứng và rất dễ gây ra vô sinh.
- Hormon AMH (Anti Müller Hormone: được sản xuất bởi các tế bào trong nang buồng trứng. Mức độ của những kích thích tố này sẽ cho biết khả năng dự trữ buồng trứng hoặc cung cấp trứng trong buồng trứng, nếu hàm lượng AMH thấp thì khả năng vô sinh cao.
- Hormone FSH: đây là hormon chịu trách nhiệm chính cho việc kích thích sản xuất trứng. Nếu nồng độ FSH cao thì khả năng dự trữ buồng trứng thấp, nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) .
- Hormon LH: (thường được làm vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ kinh nguyệt). LH (luteinizing hormone) là một trong những nội tiết tố quan trọng nhất cho quá trình sinh sản. Nếu nồng độ LH có thể can thiệp vào quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt, gia tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang dẫn đến vô sinh.
- Hormon E2 hoặc estradiol: (thường được làm vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ kinh nguyệt). Estradiol (E2) hoặc estrogen là hormon sinh dục nữ có vai trò rất quan trọng và được sản xuất trong buồng trứng. Các nang trứng trong buồng trứng tiết ra estrogen kích hoạt các chu kỳ sinh sản.
Các xét nghiệm nội tiết tố sẽ đc thực hiện khi đánh giá khả năng sinh sản/hiếm muộn.
Xét nghiệm nội tiết tố nam và nữ khi nào cần thực hiện?
Trên thực tế, xét nghiệm nội tiết tố có thể được tiến hành với những mục đích khác nhau và trong những hoàn cảnh khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là để đánh giá khả năng sinh sản.
Vì vậy, để biết được khi nào cần làm xét nghiệm nội tiết tố, bạn nên tham khảo ý kiến và xin tư vấn của bác sĩ để có thể đưa ra quyết định đúng đắn nhất, tránh việc làm xét nghiệm tốn kém mà không cần thiết.
Đánh giá khả năng sinh sản/hiếm muộn bằng xét nghiệm nội tiết tố.
Đa phần người bệnh đều thắc mắc bác sĩ sẽ xét nghiệm nội tiết tố bằng cách như thế nào, có giống như xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu hay không? Trên thực tế, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm để đo lường nồng độ nội tiết tố thông qua huyết thanh hoặc máu.
Nguồn Tham khảo: Tổng hợp
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
