Cách nhận biết bướu cổ là điều mà nhiều người quan tâm vì lo ngại những ảnh hưởng của bệnh lý này đến sức khỏe. Vậy có bao bao nhiêu loại bướu cổ? Làm cách nào để điều trị bệnh này? Bài viết sẽ giải đáp những thắc mắc của bạn.
Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất của cơ thể có vai trò quan trọng giúp điều hòa hoạt động tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Khi chức năng tuyến giáp bị rối loạn, bệnh nhân sẽ mắc những bệnh như suy giáp, cường giáp, basedow hay thậm chí là bệnh ung thư tuyến giáp.
Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh lý tuyến giáp chính là bướu cổ. Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh về tuyến giáp đều có một cục bướu ở cổ được gọi là bướu cổ hay bướu giáp. Vậy ngoài cục bướu vùng cổ trước, còn cách nhận biết bướu cổ qua những dấu hiệu khác không? Làm cách nào để điều trị bệnh bướu cổ?
Nguyên nhân bệnh bướu cổ
Nguyên nhân dẫn đến bệnh bướu cổ rất đa dạng nhưng chủ yếu là do chế độ ăn thiếu hụt i-ốt. Khi không được cung cấp đủ i-ốt để tạo hormone, tuyến giáp sẽ tăng kích thước nhằm tăng lượng i-ốt hấp thụ tạo nên khối bướu giáp. Thiếu i-ốt chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh bướu giáp đơn thuần, chiếm 80% trường hợp bướu cổ.
Ngoài ra, rối loạn tuyến giáp dẫn đến bướu cổ còn có thể do những nguyên nhân khác như:
- Rối loạn bẩm sinh có tính di truyền. Đây là những trường hợp bệnh có tính chất gia đình. Bướu cổ thường kèm theo những triệu chứng câm điếc hay còn gọi là Hội chứng Pendred do rối loạn chuyển hóa i-ốt.
- Nữ giới trong giai đoạn dậy thì, mang thai và tiền mãn kinh có nguy cơ mắc bệnh bướu cổ cao. Giai đoạn này cơ thể có nhu cầu hormone tăng, đồng thời hormone estrogen ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa hormone tuyến giáp.
- Chế độ ăn uống mất cân bằng, ăn nhiều những loại thức ăn ức chế hormone tuyến giáp như các cây họ cải, măng, khoai mì…
- Lạm dụng các loại thuốc chứa muối lithi, thuốc chứa nhiều i-ốt, thuốc kháng giáp tổng hợp… trong thời gian dài.
- Trẻ em dậy thì rất dễ mắc bệnh bướu cổ do nhu cầu hormone tuyến giáp ở vùng ngoại vi rất cao trong giai đoạn này.
- Nước ở vùng núi chứa nhiều canxi, magie, flo… có độ cứng cao. Các ion kim loại mạnh kết hợp với ion I-ốt tạo thành muối làm giảm nồng độ i-ốt trong cơ thể ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hormon tuyến giáp.
- Bệnh mạn tính, bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy mạn, viêm đại tràng mạn hay bệnh thận mạn tính gây rối loạn hấp thụ và thải trừ i-ốt.
Cách nhận biết bướu cổ
Cách nhận biết bướu cổ đơn thuần
Bướu cổ đơn thuần hay còn được gọi là bướu bình giáp chủ yếu xảy ra ở nữ giới do sự thay đổi sinh học ở các giai đoạn dậy thì, thai kỳ hay tiền mãn kinh. Lúc đầu, bệnh không có biểu hiện rõ rệt vì bướu quá nhỏ. Tuy nhiên, khi bướu phát triển lớn thành khối bướu to thất thường ở vùng cổ trước sẽ chèn ép khí quản và thực quản gây khó thở, khó nuốt.
Có thể nhận biết bướu cổ đơn thuần qua những dấu hiệu như:
- Cổ bị cứng và bành ra.
- Cảm thấy đau họng, vướng họng.
- Khó thở.
- Khó nuốt.
- Cảm thấy hồi hộp.
- Mệt mỏi, căng thẳng, trí nhớ giảm sút.
Có thể nhận biết bướu cổ qua hiện tượng cổ cứng và bành ra.
Bướu giáp đơn thuần phát triển hầu như không làm ảnh hưởng đến lượng hormon tuyến giáp trong máu. Bướu cổ loại này sẽ tự hết hoặc được chữa khỏi sau khi điều trị nội khoa.
Một số người quyết định sống hòa bình với bướu cổ đơn thuần. Tuy nhiên, sau một thời gian khối bướu đột nhiên phát triển mạnh gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sức khỏe bệnh nhân. Vì vậy, nếu phát hiện triệu chứng của bướu cổ thì nên đến cơ sở y tế để điều trị bằng các loại thuốc và thực phẩm hỗ trợ chức năng.
Cách nhận biết bướu cổ đơn nhân
Đây cũng là một loại bướu giáp thường gặp ở nữ giới với nguy cơ tăng dần theo độ tuổi. Cách nhận biết bướu cổ đơn nhân là dựa vào các khối bướu có kích thước khoảng 1 m di chuyển theo nhịp nuốt và có thể quan sát bằng mắt thường.
Bướu đơn nhân nếu được phát hiện sớm thì có thể điều trị hoàn toàn bằng thuốc nội tiết. Tuy nhiên, cũng có trường hợp sử dụng thuốc không chữa khỏi bệnh hoàn toàn được mà cần điều trị bằng phẫu thuật.
Cách nhận biết bướu cổ đa nhân
Cách nhận biết bướu cổ đa nhân là qua hiện tượng bướu phì đại lan tỏa toàn bộ tuyến giáp, trong đó có sự xuất hiện của nhiều nhân bướu. Đây là loại bướu cổ có nguy cơ dẫn đến ung thư tuyến giáp cao nhất.
Trước khi tiến hành điều trị bướu cổ đa nhân, cần làm xét nghiệm để xác định đó là u lành tính hay ác tính.
Cách phòng tránh bệnh bướu cổ
Dựa vào bệnh nhân mắc loại bướu cổ nào mà có cách điều trị khác nhau. Việc điều trị bướu cổ khá tốn kém và kéo dài, do đó cần thực hiện những biện pháp sau để đề phòng bệnh bướu cổ tuyến giáp:
- Dùng muối i-ốt trong bữa ăn hàng ngày.
- Ăn các loại thực phẩm giàu i-ốt như các loại hải sản, cá biển, rong biển…
- Dùng nước sạch, tránh dùng nước cứng để nấu ăn.
Qua bài viết, hi vọng bạn đã được giải đáp thắc mắc về cách nhận biết bướu cổ, nguyên nhân và cách phòng tránh bệnh. Khi nghi ngờ mắc bệnh hoặc thắc mắc liên quan đến bệnh bướu cổ, bạn nên đến bệnh viên để trao đổi với bác sĩ chuyên khoa.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
